Πολλές φορές οι γονείς
θέλοντας να κάνουν καλό στα παιδιά τους, συμπεριφέρονται με έναν τρόπο που
επιτυγχάνουν δυστυχώς το αντίθετο αποτέλεσμα. Συνήθως αυτός ο τρόπος αφορά
διάφορες υπερβολικές μορφές διαπαιδαγώγησης κι όχι τις προθέσεις καθ'αυτές. Οι
προθέσεις – μπορεί κανείς να υποθέσει – ότι είναι a priori καλές. Το πρόβλημα λοιπόν βρίσκεται στην υπερβολή.
1. Υπερβολική αγωνία. Πολύ συχνό
χαρακτηριστικό στην συμπεριφορά των γονιών απέναντι στα παιδιά τους είναι η
αγωνία, ο φόβος, κυρίως μήπως πάθουν κάτι. Μην πέσουν, μην χτυπήσουν, μην
τρομάξουν, μην φοβηθούν, μην ανησυχήσουν... ο κατάλογος είναι ατελείωτος!
2. Υπερβολική καθαριότητα. Κάποιοι γονείς
προτιμούν ένα καθαρό ρούχο, καθαρά χέρια και καθαρά γόνατα ακόμα κι αν το
τίμημα είναι η “ψυχική αποστείρωση”. Αφήστε τα παιδιά να λερωθούν! Αφήστε τα να
δοκιμάσουν, να παίξουν,... και ας λασπωθούν, ας λερωθούν κι αυτά και τα ρούχα
τους! Η αίσθηση ελευθερίας για ένα μικρό παιδί είναι ανεκτίμητη και
αναντικατάστατη.
3. Υπερβολική προσδοκία. Η προσδοκία
είναι μια τεράστια παγίδα. Είναι θα λέγαμε “σαν το αλάτι”. Σε λογική (μικρή)
ποσότητα νοστιμεύει το φαγητό αλλά στην υπερβολική χρήση του γίνεται πρόβλημα
και για την γεύση και για την υγεία συνολικότερα. Θέλουν προσοχή οι προσδοκίες
μας (εδώ το ίδιο ισχύει και για τους ίδιους τους εαυτούς μας ως ενήλικες!).
Πρέπει να μάθουμε να αγαπάμε τα παιδιά μας γι΄αυτό που είναι και γι'αυτό που
μπορούν και όχι για αυτό που θα θέλαμε ή γι'αυτό που “θα έπρεπε”. Διαφορετικά
τα καταπιέζουμε και τα φορτώνουμε ενοχές που δεν καταφέρνουν να μας
ευχαριστήσουν...
4. Υπερβολική σημασία για το ''τι θα πει
ο κόσμος''. Έχουμε τις κεραίες μας τεντωμένες να αφουγκραστούμε την εκτίμηση
των άλλων για εμάς, με αποτέλεσμα να απομακρυνόμαστε απ΄τον πραγματικό μας
εαυτό, αυτό που αυθεντικά θέλουμε οι ίδιοι, θυσιάζοντας τις επιθυμίες μας και
τις δυνατότητες μας στο βωμό της δημόσιας εικόνας. Υιοθετούμε πρότυπα από την
τηλεόραση, τα περιοδικά, από κάθε τι άλλο έξω από εμάς καταπιέζοντας τον εαυτό
μας να γίνουμε κάτι άλλο από αυτό που είμαστε. Και δυστυχώς πολύ συχνά
παρασυρόμαστε από την λογική αυτή και αντιμετωπίζουμε έτσι και τα παιδιά μας: Nα είναι φρόνιμα, υπάκουα, καθαρά, καλοί μαθητές, χωρίς λάθη στην
συμπεριφορά, στην εικόνα, στους τρόπους τους...
Όμως όλα
τα παιδιά αυτά είναι μια ουτοπία! Τα παιδιά είναι και πρέπει να μείνουν παιδιά,
να μεγαλώσουν διανύοντας τα χωράφια της παιδικότητας τους, να περάσουν το φάσμα
της αθωότητας τους, να μάθουν μέσα από τα λάθη , να πέσουν , να χτυπήσουν, να
λερωθούν, να τσακωθούν, να...
Ας
αφήσουμε τα παιδιά να χαρούν τη μοναδική αυτή περίοδο στην ανάπτυξη τους, την
ανεπανάληπτη, την περιβόητη, την αξιοζήλευτη Παιδική Ηλικία.
________
* Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος-Οικογενειακός Σύμβουλος, τ.συνεργ. στο Νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία”, μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Εφηβικής Ιατρικής και του Ευρωπαϊκού Συλλόγου Ψυχοθεραπείας. Απόφοιτος Ε.Κ.Π.Α, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.
